اوپک، سازمان کشورهای صادرکننده نفت، تصمیم گرفته است توافق کاهش تولید نفت که بین این سازمان و گروهی از کشورهای غیراوپک به رهبری روسیه برقرار شده را ۹ ماه دیگر تمدید کند. بعلاوه چهارده کشور عضو اوپک تصمیم گرفتند «منشوری دائمی» برای همکاری «ساختارمند و منظم» به روسیه و سایر کشورهای نفت‌خیز ارائه کنند. این مهم‌ترین خبری بود که از صد و هفتاد ششمین نشست وزرای اوپک، که ساعاتی پیش در مقر این سازمان در وین به پایان رسید شنیدیم.
خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان و رئیس کمیته مشترک وزرا برای نظارت بر اجرای توافق، پس از پایان نشست در کنفرانسی خبری حضور یافت تا این خبر را به رسانه‌های جهان اعلام کند.
نشست خبری با چهار ساعت و چهل دقیقه تاخیر برگزار می‌شد که نشان می‌داد جلسه وزرا بیش از آن‌چه تصویر می‌رفت طول کشیده و احتمالا شاهد اختلافاتی بیش از حد انتظار بوده است. این نشست را مانوئل کودو، وزیر نفت ونزوئلا و رئیس دوره‌ای اوپک، آغاز کرد. او گفت یکی از وظایف جلسه امروز چیدن مقدمات جشن شصتمین سالگرد اوپک است، سازمانی که «خیلی‌ها فکر نمی‌کردند این همه سال پابرجا بماند.» این در حالی است که بعضی کارشناسان می‌گویند همکاری مستمر اوپک با کشورهای غیراوپک، مثل روسیه، استقلال این سازمان را به خطر می‌اندازد. بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، با وجود این‌که با این حرکت اوپک توافق کرده امروز صبح هشدار داده بود که «یک‌جانبه‌‌گرایی» می‌تواند باعث «مرگ» این سازمان شود.
اشاره زنگنه مشخصا به این واقعیت بود که مهم‌ترین تصمیمات مربوط به اوپک نه در وین که در توافق بین مسکو و ریاض گرفته شده بودند.
فالح در صحبت‌های خود یادآوری کرد که چارچوب همکاری اوپک با کشورهای شریک غیر اوپکی، از دیدار ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در نشست سه سال پیش گروه ۲۰ در گوانگژوی چین آغاز شده است. فالح تاکید کرد که توافق دو روز پیش بن سلمان و پوتین در نشست اخیر گروه بیست در اوساکای ژاپن نقش اصلی در تداوم این توافق را داشته است. او گفت بن سلمان و پوتین از وزرای انرژی خود، فالح و همتای روس‌اش، الکساندر نوواک، خواسته بودند «چارچوبی دائمی» برای تداوم این همکاری پیدا کنند.
نتیجه آن سندی است که گفته می‌شد مورد مناقشه اعضای اوپک بخصوص ایران بوده است: منشوری دائمی که همکاری با روسیه و سایر کشورها را ساختارمند و منظم و همیشگی می‌کند.
اما آیا رسیدن به این منشور باعث بروز اختلافات درونی در اوپک نشده بود؟
فالح گفت: «ما بحث سالمی داشتیم اما نهایتا به عنوان خانواده متحد اوپک گرد هم آمدیم. بر خلاف آن‌چه بعضی از شما در رسانه‌ها سعی کردید القا کنید نهایتا تمام کشورهای اوپک با شور و شوق پشتیبان منشور دائمی شدند». او گفت «مطمئن است» این منشور فردا در ششمین نشست مشترک اوپک و شرکا به تایید آن‌ها هم می‌رسد و این‌گونه سنگ بنای همکاری «باز و شفاف» ریخته می‌شود.
اما اگر این همه توافق و شور و شوق بین اعضای اوپک وجود داشت چرا جلسه پنج ساعت طول کشید؟ این سوال خبرنگاری از روسیه بود که با خنده حضار روبرو شد.
فالح گفت منشور همکاری دائمی «کم‌چیزی نیست» و «سندی واقعا تاریخی» است و تعجبی نیست که رسیدن به آن حدود پنج ساعت طول کشید. او اما گفت: «علت تاخیر آن چیزهایی که شما فکر می‌کنید نیست، باید استراحت می‌کردیم، نهار می‌خوردیم، نماز می‌خواندیم… اما با هم خندیدیم و شوخی کردیم و دست می‌زدیم».
آيا وزیر عربستانی با همتای ایرانی خود هم مشغول شوخی و خنده بوده است؟ پیش از آغاز نشست که شاهد خوش و بش بین آن دو بودیم.
فالح گفت دو موضوع در مورد منشور مورد مناقشه بوده است. یکی این‌که ساختار اوپک که نیازمند اجماع تمام اعضا است باید پابرجا بماند و منشور باید بر این تاکید می‌کرد. دیگری این‌که حالا که همکاری «دائمی» می‌شود، کشورهای غیراوپکی چطور باید در تامین هزینه‌های این سازمان مشارکت کنند؟
وزیر انرژی عربستان تاکید کرد که هر کشوری که نفت و منابع طبیعی داشته باشد و بخواهد آن‌را «برای نیکی مردمش و نیکی بشریت» مصرف کند می‌تواند بر بنیان منشور، شریک اوپک شود. فالح در صحبت کوتاه با خبرنگاران در پی نشست خبری گفت احتمال آوردن کشورهای نفت‌خیزی همچون کانادا و برزیل به این چارچوب نیز موجود است —اتفاقی که زمین‌لرزه‌ای در بازار نفت جهان خواهد بود و در ضمن واکنشی به آمریکا که اکنون با تولید بیش از روزی دوازده میلیون بشکه به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان بدل شده است.
وزیر عربستانی به طور غیرمستقیم به تحریم‌ها علیه ایران و تنش‌های منطقه خلیج فارس هم اشاره کرد. او گفت در گفتگو با مشتریان نفت آسیایی همچون نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، در مورد نگرانی‌ها در مورد اختلال در روند عرضه نفت صحبت کرده است. او گفت مطمئن است که کشورش به همراه سایر اعضای اوپک و شرکا می‌توانند میزان لازم نفت را به این کشورها برسانند. او گفت با وزرای نفت کشورهای اوپک ارتباط مدام واتس‌اپی دارد و از این‌که آن‌ها توافق را اجرا کنند کسب اطمینان می‌کند. این وزیر گفت در دوره پیش رو عمل به توافق اگر بهتر از قبل پیش نرود بدتر نخواهد شد.
فردا ششمین جلسه اوپک و شرکا آغاز می‌شود و همکاری‌ای که قرار بود موقتی باشد رسما دائمی می‌شود. اوپک حدود ۶۰ سال پیش توسط پنج کشور نفت‌خیز ایران، عربستان، عراق، کویت و ونزوئلا بنیان گذاشته شد. حالا این سازمان در حالی وارد شصتمین سالگرد خود می‌شود که همکاری با روسیه و سایر کشورها نقش آن‌را از اساس دگرگون خواهد کرد.
